Lý do vì sao chúng ta cần một chiếc ghế công thái học

Thế giới càng hiện đại, con người đối diện với càng nhiều vật dụng, công cụ, thiết bị cho mọi hoạt động của mình thì khái niệm “công thái học” (ergonomic) càng trở nên quan trọng hơn, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Các sản phẩm đạt chuẩn công thái học sẽ bao gồm đặc tính thân thiện và tiện dụng cả về mặt con người lẫn môi trường xung quanh. Các nhà thiết kế cần phải đảm bảo thiết bị và môi trường làm việc thích hợp nhất với khả năng cũng như hạn chế của người dùng.

Ra đời của ghế công thái học

Thật ra ghế công thái học cũng có nguồn gốc từ ghế văn phòng căn bản. Khi hàng loạt nhân viên văn phòng ngồi hàng giờ trong office cubical của mình liên tục đối mặt với tình trạng nhức mỏi cục bộ hoặc toàn thân, dẫn đến năng suất làm việc giảm đáng kể, các nhà lãnh đạo mới nhận ra nguyên nhân thật ra vô cùng đơn giản, từ những chiếc ghế ngồi không phù hợp.

Từ những năm 1700, đã có hàng loạt cá nhân và tổ chức lên tiếng thay cho đội ngũ làm việc văn phòng về các vấn đề này. Các nghiên cứu đi theo đã thúc đẩy sự quan tâm ngày càng nhiều của các nhà lãnh đạo “có tâm” với nhân viên của mình. Nhưng vẫn còn có nhiều thứ để họ ưu tiên hơn trong tổ chức của mình, nên đến sau năm 1970, với yêu cầu của một số người lãnh đạo tiên phong, các nhà thiết kế thiết bị văn phòng và nội thất mới thật sự bắt tay vào làm ra những chiếc ghế mang đặc tính “công thái học” chỉnh chu đầu tiên.

Người làm ra chiếc ghế văn phòng công thái học đầu tiên là Wilfred Dauphin vào cuối năm 1980 tại Đức. Chiếc ghế ergonomic đầu tiên này cho phép người dùng điều chỉnh phần lưng và chiều cao của ghế. Khi đưa vào dùng trên hàng loạt các công ty lớn ở Đức đã tạo ra hiệu ứng đáng kể và lan rộng sang các nước châu Âu, châu Mỹ.

Tới năm 1990, hàng loạt cải tiến đã được bổ sung cho chiếc ghế văn phòng công thái học: có bánh xe để di chuyển gọn gàng nhẹ nhàng, có cần điều chỉnh độ cao, có giá đỡ lưng cao để hỗ trợ phần hông và lưng cho tư thế ngồi chuẩn xác. Phần kê tay cũng được hoàn thiện giúp tay luôn ở tư thế tạo thành một góc vuông khi ngồi gõ máy.

Ghế công thái học hiện có bao nhiêu loại?

Đến năm 2010, lịch sử thiết bị văn phòng và nội thất ghi nhận một loạt những tiến bộ mới của mảng ghế công thái học. Những chiếc ghế này giờ đây chỉ hỗ trợ hoàn hảo cho công việc nghiêm túc mà còn có thể thoải mái dùng để giải trí với những tư thế ngồi khác nhau. Cho tới thời điểm này, ghế công thái học đã phát triển thành khá nhiều chủng loại, có thể kể đến như:

• Ghế chân quỳ (kneeling chair): người dùng sẽ xếp chân một góc 60 đến 70 độ (thay vì 90 độ như hồi xưa).
• Ghế bóng (ball chair): có hình dạng quả trứng có thể hỗ trợ tư thế làm việc chính thống lẫn tư thế ngồi ngả lưng thoải mái.
• Ghế bong bóng (bubble chair): có hình dáng tương tự ball chair nhưng được treo bằng dây xích trên trần nhà. Ghế này không phù hợp với làm việc văn phòng cho lắm nhưng mang tính giải trí thoải mái cao và thường dùng cho mục đích nội thất nhiều hơn.
• Ghế văn phòng công thái học cao cấp: đây là loại ghế công thái học có tính hữu dụng và được nhiều người tin dùng nhất hiện nay. Nó cũng có tính đa năng rất cao, vừa là thiết bị hỗ trợ công việc hữu hiệu, vừa dùng để giải trí thoải mái. Ghế kiểu này có hình dáng tương tự ghế văn phòng cổ điển nhưng lại có tiêu chuẩn công thái học cực cao: lưng ghế cao, cong theo cột sống, nâng đỡ cho toàn bộ phần lưng và hông của người dùng trong mọi tư thế ngồi. Vai và tay hoàn toàn thư giãn ở tư thế đúng, cổ tay và bàn tay thẳng hàng. Phần cổ và đầu có tựa riêng (hoặc chung với lưng tùy thiết kế) giúp luôn trong tư thế đúng kể cả khi nhìn gần vào màn hình hoặc di chuyển ghế ra xa ngả đầu thư giãn. Và hàng loạt những đặc tính căn bản khác như: chất liệu thoáng khí, nhẹ nhàng nhưng vững chắc, bánh xe di chuyển nhẹ, cần gạt điều chỉnh độ cao… Loại ghế này được ưa thích nhất còn vì khả năng đa nhiệm của nó: làm việc cũng được mà chơi game cũng chuẩn, cũng có thể để tại nhà để ngồi thưởng thức phim, nghe nhạc…

Ghế văn phòng tiêu chuẩn khác gì với ghế công thái học?

Vì có cùng nguồn gốc nên nhiều người vẫn cho rằng Ghế văn phòng và Ghế công thái học là một. Thật ra không phải vậy. Cùng xem hình dưới đây sẽ rõ:

Trong khi đó một chiếc ghế công thái học như hình này, thường sẽ có chất liệu thoải mái nhẹ nhõm hơn, hình dáng màu sắc kiểu dáng linh động hơn và phục vụ cho nhu cầu đa nhiệm rất tốt.

Vì sao nên chọn ghế công thái học?

Các loại ghế hiện giờ chia làm ba trường phái: hai cực đoan và một dung hòa.

Cực đoan một chính là các ghế văn phòng chuyên dụng như vừa có nói ở trên. Mục đích dùng chính và hầu như duy nhất chính là để làm việc. Thái cực còn lại là các ghế gaming, đúng như tên gọi sinh ra là dành cho game thủ chuyên dùng cho mục đích gaming hàng giờ. Các ghế gaming thường có hình dáng cầu kỳ, siêu nổi bật (thậm chí đôi khi hơi quá), chất liệu cũng cầu kỳ không kém gì các ghế văn phòng cao cấp, hỗ trợ các tư thế ngồi chơi game đa dạng, nói chung có hình dáng liên tưởng đến ghế của xe đua.

Trường phái ở giữa, dung hòa giữa hai cực trên chính là Ghế công thái học. Vậy thì vì sao chúng ta nên chọn ghế công thái học thay vì hai loại còn lại?

• Đầu tiên chính là vì để bảo vệ sức khỏe lâu dài của bản thân tốt nhất. Ghế công thái học đã qua quá trình nghiên cứu và lịch sử phát triển khá lâu đời để có được những thiết kế chuẩn mực và tốt nhất cho vóc dáng người dùng. Cụ thể, chúng có thể giúp bảo vệ cột sống vì lưng luôn trong tư thế thẳng dù ngồi kiểu nào. Các ghế công thái học cũng luôn có đệm ngồi tùy chỉnh hỗ trợ cột sống luôn sát lưng ghế để có điểm tựa vững chắc hàng giờ.
• Tiếp theo là vì khả năng tùy chỉnh rất cao của chúng. Hầu như tất cả các thành phần chính của một chiếc ghế công thái học đều có thể điều chỉnh được, để phù hợp với mọi tình huống, vóc dáng và điều kiện làm việc giải trí của từng người. Cụ thể:
  1. Đệm ngồi trượt ra vào giúp cột sống luôn sát lưng ghế.
  2. Tựa đầu chỉnh lên/xuống đỡ chính xác vùng cổ.
  3. Chiều cao ghế tùy chỉnh giúp tránh bị tê chân.
  4. Bệ đỡ tay 3D/4D phù hợp mọi cỡ vai.

• Quan trọng nữa là về phần chất liệu: các ghế công thái học là những kiệt tác của thiết kế và khâu chọn lọc chất liệu. Khác với ghế văn phòng và ghế gaming, chất liệu cầu kỳ không phải là tiêu chí đầu tiên của ghế công thái học. Ưu tiên nhất vẫn là loại chất liệu cao cấp, tiện lợi, gọn nhẹ, thoáng đãng, bền bỉ nhưng vẫn đảm bảo độ vững chãi cho người dùng khi ngồi và khi di chuyển. Phần quan trọng nhất của ghế là Lưng và đệm ngồi thường làm bằng chất liệu lưới tinh tế, thoáng khí, chắc chắn, hạn chế đổ mồ hôi, có khả năng chống bụi và chống bám dính.
• Thiết kế của các ghế công thái học rất linh động: mỗi mẫu ghế luôn có cá tính riêng nhưng vẫn không quá nổi bật để không có cảm giác làm quá. Các đường cong được chọn lọc đặt để tinh tế và rất hài hòa, vừa phục vụ tốt các dáng người/ dáng ngồi mà cũng tạo ra điểm nhấn thẩm mỹ hoàn hảo. Xem đường cong trên đệm của chiếc ghế Herman Miller Aeron này này, nó quá đẹp và quá mỹ miều luôn ấy.
  
  • Phù hợp với hầu hết mọi tư thế ngồi: ngồi thẳng, cúi đầu suy tư, ngả người thư giãn, thậm chí ngả lưng chợp mắt một tí thì một chiếc ghế công thái học chuẩn mực đều cân đối được hết. Trong mọi trường hợp phần lưng, tựa đầu và cột sống đều được hỗ trợ hết mình và đúng cách giúp người dùng có thể dễ dàng xoay chuyển mà không lo ngại cơ thể sẽ không được trợ giúp. Nó có thể ngả ra với nhiều cấp độ linh hoạt như hình dưới đây.

  

  • Cuối cùng là khả năng chinh chiến trên mọi trận mạc: ở văn phòng ở nhà đều làm tốt nghĩa vụ của mình. Ghế công thái học có thể giúp bạn giữ vững phong độ khi làm việc hàng giờ với máy tính, đồng thời cũng không phụ lòng mong mỏi khi thư giãn chơi game nghe nhạc coi phim. Dùng trong không gian làm việc cũng được mà tại nhà cũng phù hợp nốt. Nói chung không có loại ghế nào hiện tại có thể làm được cùng lúc nhiều việc như các ghế công thái học này.

  

   

  

   

  

  Nhiêu đó lý do đủ để chúng ta nhìn lại thói quen ngồi và loại ghế đang dùng hàng ngày của mình. Mỗi ngày mình dành 8-10 tiếng ở văn phòng, ai theo nghiệp gaming hay streaming thì lại càng cần nhiều thời gian hơn trước máy tinh. Đã tới lúc chúng ta cần đầu tư đúng đắn cho công cụ ngồi của mình. Một chiếc ghế công thái học có thể là một món hàng khá đắt ở hiện tại, nhưng sẽ mang đến cho ta một trợ thủ đắc lực trong tương lai. Chưa kể sức khỏe còn luôn được bảo đảm sau những giờ làm việc căng thẳng.